Gündogar welaýatynyň döwlet edara-kärhanalarynda zähmet çekýän işgärler ýene bir mejburlyga boýun bolmaly edildi. Býujet işgärlerinden gan donory bolmak talap edildi.
Lebabyň administratiw merkezinde we gür ilatly ýaşaýyş nokatlarynda ýerleşýän býujet edaralarynyň işgärlerine, hatda dynç alyşdaky zähmetkeşlere olaryň gan tabşyrmaga borçlydygy iş ýerlerinden habar berlipdir.
“Men zähmet rugsadyna çykdym, müdiriň terbiýeçilik işler boýunça orunbasary jaň edip: 'Gan bankyna baryp hökmany gan tabşyrmasaňyz bolanok' diýip, buýruk berdi” diýip, türkmenabatly mekdep mugallymy 12-nji iýunda gürrüň berdi.
Azatlyk Radiosy bilen anonimlik şertinde gürrüňdeş bolan birnäçe lebaply býujet işgäriniň sözlerine görä, olara iş ýerlerinde berlen bu tabşyrygyň sebäpleri düşündirilmändir.
Raýatlaryň saglygyny goramak hakyndaky Türkmenistanyň kanunyna laýyklykda, 18-60 ýaş aralygyndaky raýatlar sagat we ganynyň möçberi özüne ýeterlik bolan ýagdaýynda meýletin gan donory bolup bilýärler we hiç kim raýaty donor bolmaklyga mejbur edip bilmeýär.
Kanunçylyga laýyklykda, donorlar gan tabşyran günleri işden boşadylýar we olara goşmaça dynç günleri berilýär. Emma muňa garamazdan, býujet işgärleriniň sözlerine görä, bu kanun iş ýüzünde ýerine ýetirilmeýär. Gan tabşyrmaga mejbur edilýän raýatlara boş gün berilmeýär.
“Mekdebiň müdiri: ‘size hökümet onsuz hem 45 gün zähmet rugsadyny berýär. Şol size ýeterlik!’ diýmek bilen bize goşmaça dynç güni bermekden ýüz öwürdi” diýip, zähmet rugsady döwründe mejbury gan tabşyrmak işine çekilen lebaply mugallym gürrüň berdi.
Şeýle mejbury çärä çekilen beýleki bir býujet edarasynyň hasapçysy, öz işleýän ýerinde işgärleriň saglyk ýagdaýlaryna seretmezden ählisiniň gan tabşyrmaga ugradylandygyny belläp, kimiň gan tabşyrmaga ýaramaýandygynyň keselhanada anyklanandygyny gürrüň berdi.
“Biz gan bankyna 8 adam bolup bardyk. Şol ýerde üç adama gan tabşyrmagyň gadandygy belli boldy, olar öýlerine gitdiler. Şeýdip biziň wagtymyzy boş sarp etdiler” diýip, hasapçy gürrüň berdi.
Türkmenistanda býujetden aýlyk tölenýän edaralaryň işgärleri ýyllarboýy dürli mejburlyklara mejbur edilip gelýär. Häkimiýetler olaryň iş wagtyndan mugtuna peýdalanýar we zähmet hakyndan dürli maksatlar üçin pul tutup galýar. Emma býujet işgärleri muňa garşy çykyp bilmeýär, olara işden kowulmak haýbaty atylýar.
Ilatyň gan tabşyrmaga mejbur edilmegi bilen bagly soňky çäreleriň sebäplerini anonimlik şertinde söhbetdeş bolan türkmenabatly resmi gan donorlarynyň halkara gününiň golaýlamagy bilen düşündirdi.
"Gan donorlarynyň güni BMG tarapyndan kabul edilen senedir. Türkmenistan elmydama halkara gurmalaryna görkezmek üçin şeýle çäreleri geçirip durýar. Halkara guramalar hem bu zatlary bilýärler, emma olaryň halkyň hal ahwaly bilen işi-derdi ýok” diýip, çeşme anonimlik şertinde gürrüň berdi.
Türkmenistan 14-nji iýunda bütin dünýä gan donorlarynyň gününi belläp geçýär.
Mundan öň ýurtda gan tabşyrmak mejburlygyna, hususan-da administratiw jogapkärçiligine çekilen we jerime töläp bilmedik raýatlar, şol sanda aliment bergisini berip bilmedikler çekilipdi.
Şeýle-de, maddy ýagdaýy gowşak maşgalalaryň öz hossarlarynyň operasiýasy ýa-da beýleki medisina hyzmatlary üçin töläp bilmedik halatynda gan tabşyrýan ýagdaýlary köpelipdi.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum